Polskie Normy (PN) - czym są i czego dotyczą?
W obszarze Bezpieczeństwa i Higieny Pracy warto podkreślić, że wszelkie dokumenty są opracowywane zgodnie z zasadami zawartymi w Kodeksie Pracy, co pozwala na przestrzeganie prawa obowiązującego w Polsce. Poza tym zarówno instrukcje BHP, jak i oceny ryzyka zawodowego, tworzone są z uwzględnieniem obowiązujących Polskich Norm. W tym artykule rozwiniemy temat Polskich Norm (PN), omówimy ich istotę, organizację odpowiedzialną za ich wprowadzanie, oraz skupimy się na identyfikacji kluczowych norm istotnych dla specjalisty ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Czym sa Polskie Normy (PN)?
Norma jest to dokument oparty na porozumieniu (zgodnym stanowisku) osób wchodzących w skład jednostki organizacyjnej, której zadaniem jest ustalać zasady i wytyczne odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników. Stanowi zasadniczy instrument regulacji. Celem Normy jest osiągnięcie optymalnego porządku w określonym obszarze. Organy Techniczne, takie jak:
- Komitety Techniczne,
- Komitety Zadaniowe
- i Rady Sektorowe,
odpowiadają za opracowywanie Polskich Norm, zgodnie z zasadą dobrowolnej normalizacji, gdzie sami zainteresowani kształtują normy na podstawie własnych potrzeb i środków.
Zgodnie z ustawą o normalizacji oraz przepisami wewnętrznymi Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (PKN), Organy Techniczne mają również możliwość opracowywania innych dokumentów o niższym statusie niż norma. Te obejmują:
- specyfikacje techniczne,
- raporty techniczne,
- przewodniki i inne,
a także wprowadzanie do krajowego systemu dokumentów opracowanych przez europejskie i międzynarodowe organizacje normalizacyjne. To kompleksowe podejście umożliwia dostosowanie się do standardów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych.
Po co Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) zajmuje się ustalaniem Norm?
Polskie Normy (PN) stanowią nieodłączną część krajowego systemu normatywnego, pełniąc zasadniczą rolę w różnorodnych dziedzinach. Ich wprowadzenie jest związane z koniecznością ustandaryzowania:
- procesów,
- produktów
- i usług,
a także z zapewnieniem bezpieczeństwa i jakości.
Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) zajmuje się ustalaniem norm z kilku istotnych powodów. Przede wszystkim normy stanowią ramy, które pomagają zapewnić bezpieczeństwo i jakość produktów, usług oraz procesów w różnych dziedzinach działalności. Dzięki normom, można uniknąć niejasności i różnic w interpretacji, co przekłada się na bezpieczeństwo dla konsumentów i użytkowników.
Co pomagają usprawnić Polskie Normy?
Polskie Normy (PN) pomagają usprawnić:
- procesy produkcyjne,
- zarządcze
- i inne,
umożliwiając przedsiębiorstwom i organizacjom osiąganie optymalnej wydajności.
Standaryzacja pozwala na unikanie nieefektywności, co przekłada się na zwiększenie efektywności operacyjnej. Poza tym współpraca z organami wydającymi normy międzynarodowe ułatwia dostęp do globalnych rynków. Przyjęcie i stosowanie międzynarodowych norm umożliwia przedsiębiorstwom konkurowanie na arenie światowej, ponieważ spełniają one międzynarodowe standardy jakości.
Polskie Normy - punkty odniesienia dla rozwoju technologicznego i innowacji
Normy dostarczają punktów odniesienia dla innowacji i rozwoju technologicznego. Ustalenie jednolitych standardów umożliwia przemysłowi skupienie się na nowatorskich rozwiązaniach, wiedząc, że te będą zgodne z przyjętymi zasadami. Do tego wszystkiego posiadanie norm jest zgodne z przepisami i prawem, co jest istotne zwłaszcza w dziedzinach, gdzie obowiązują konkretne wymagania branżowe. Organizacje, które przestrzegają ustalonych norm, mogą unikać problemów prawnych i sankcji.
W ramach norm można uwzględnić kwestie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Normy mogą określać standardy dotyczące efektywności energetycznej, redukcji emisji, czy innych praktyk proekologicznych. W skrócie, działalność Polskiego Komitetu Normalizacyjnego ma na celu stworzenie i utrzymanie jednolitych standardów, co przyczynia się do poprawy jakości, bezpieczeństwa, efektywności, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju w różnych sektorach gospodarki.
Jak Polskie Normy standaryzują działania specjalistów BHP?
W dziedzinie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (BHP), specjaliści odnajdują w normach niezastąpione narzędzia, które nie tylko pomagają w dostosowaniu się do obowiązujących przepisów, lecz także podnoszą standardy bezpieczeństwa w miejscach pracy. Specjaliści ds. BHP korzystają z różnorodnych norm, które szczegółowo definiują wymagania dotyczące:
- ergonomii,
- substancji chemicznych,
- czy aspektów psychospołecznych.
Dzięki zastosowaniu Polskich Norm z dziedziny BHP, możliwe jest skuteczne identyfikowanie i minimalizowanie potencjalnych zagrożeń, co przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa pracowników. Dzięki zastosowaniu PN, specjaliści BHP mają klarowne ramy do opracowywania procedur, oceny ryzyka zawodowego oraz wdrażania skutecznych praktyk bezpieczeństwa w miejscach pracy.
Normy te nie tylko ułatwiają zrozumienie i interpretację wymagań prawnych, ale także umożliwiają dostosowanie się do najnowszych standardów branżowych i międzynarodowych. Wprowadzanie Polskich Norm w praktykę BHP pomaga organizacjom w tworzeniu bezpiecznych i zgodnych z normami środowisk pracy, co z kolei przyczynia się do poprawy warunków pracy oraz minimalizacji ryzyka dla pracowników.
Norma PN-N-18002:2011 - czego dotyczy?
Najbardziej znaną normą w dziedzinie BHP jest PN-N-18002:2011. W normie PN-N-18002:2011 zawarte są ogólne wskazówki dotyczące procedury przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, a także ogólne zasady przygotowywania takiej oceny. Dokument ten również dostarcza zaleceń odnośnie do konkretnych działań, które powinny wynikać z przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego.
Metoda PN-N-18002 stanowi jedną z powszechnie stosowanych strategii analizy i oceny ryzyka zawodowego. Proces ten opiera się na serii Polskich Norm o numeracji 18000, obejmującej m.in.:
- PN-N-18001:2004 dotyczącą systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy,
- PN-N-18002:2000 z ogólnymi wytycznymi do oceny ryzyka zawodowego,
- oraz PN-N-18004:2001 dostarczającą wytycznych dla systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Dodatkowe aspekty reguluje norma PN-EN-1050:1999 dotycząca oceny ryzyka w kontekście maszyn. W przypadku oceny ryzyka związanego z mierzalnymi czynnikami, czyli takimi, których wpływ można odnieść do ustalonych norm lub przepisów, możliwe jest zastosowanie trójstopniowej oceny ryzyka zawodowego lub pięciostopniowej skali, co dostarcza kompleksowego podejścia do oceny i zarządzania ryzykiem zawodowym.