Choroba zawodowa - definicja, podstawy prawne

Zgodnie z Kodeksem pracy, choroba zawodowa to schorzenie powstałe w wyniku wykonywania pracy, w warunkach środowiska pracy lub w związku z wystawieniem pracownika na działanie szkodliwych czynników zawodowych, które są właściwe dla danego stanowiska (stopień działania takich czynników określa się w ocenie ryzyka zawodowego).

Spis treści

• Choroba zawodowa kiedy można ją stwierdzić?
• Rejestr chorób zawodowych - gdzie można znaleźć aktualny wykaz chorób zawodowych?
• Jak wygląda proces stwierdzania choroby zawodowej?
• Stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej?
• Co daje orzeczenie choroby zawodowej?
• Choroby zawodowe przykłady
• Choroba zawodowa - definicja, podstawy prawne

Choroba zawodowa kiedy można ją stwierdzić?

Rejestr chorób zawodowych - gdzie można znaleźć aktualny wykaz chorób zawodowych?

Aktualny wykaz chorób zawodowych (rejestr chorób zawodowych) zawsze można znaleźć na stronach rządowych. Bieżące dokumenty są udostępnione na rządowych serwerach w postaci załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (jednolity tekst Dz. U. z 2013r. poz. 1367) (https://www.gov.pl/attachment/39da9254-8699-43a5-bd72-aa0a78894c08).

Wykaz chorób zawodowych obejmuje choroby takie jak:

• Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne;
• Gorączka metaliczna;
• Pylice płuc;
• Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu;
• Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli;
• Astma oskrzelowa;
• Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
• Ostre uogólnione reakcje alergiczne;
• Byssinoza;
• Beryloza;
• Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych;
• Alergiczny nieżyt nosa;
• Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym;
• Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym;
• Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat;
• Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego;
• Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi;
• Choroby skóry;
• Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy;
• Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy;
• Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co
• najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz;
• Zespół wibracyjny:
• Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego;
• Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia;
• Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi;
• Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.

Jak wygląda proces stwierdzania choroby zawodowej?

W dużym skrócie proces stwierdzenia choroby zawodowej wygląda jak następuje:

1. Zgłoszenie choroby zawodowej

• Pracownik powinien niezwłocznie zgłosić pracodawcy fakt wystąpienia choroby.
• W przypadku poważnych problemów zdrowotnych zaleca się również skonsultowanie się z lekarzem i uzyskanie opinii lekarskiej.

2. Wizyta u lekarza

• Pracownik powinien udać się do lekarza, który zdiagnozuje chorobę i oceni jej związek z warunkami pracy.
• Lekarz może sporządzić dokumentację medyczną, w tym opis stanu zdrowia, wyniki badań i wnioski dotyczące związku przyczynowego z pracą.

3. Złożenie wniosku do ZUS

• Pracownik, lekarz lub pracodawca składa wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o uznania choroby za zawodową.
• Wniosek powinien zawierać dokumentację medyczną potwierdzającą związek przyczynowy z warunkami pracy.

4. Rozpatrzenie wniosku

• ZUS rozpatruje wniosek, biorąc pod uwagę dokumentację medyczną i wszelkie dostępne dowody.
• Przeprowadzane są ewentualne dodatkowe badania, ekspertyzy.

5. Decyzja ZUS

• ZUS podejmuje decyzję dotyczącą uznania lub nieuznania choroby za zawodową.
• W przypadku pozytywnej decyzji, pracownik ma prawo do określonych świadczeń, takich jak zasiłek chorobowy czy renta z tytułu niezdolności do pracy.

6. Możliwość odwołania

W przypadku negatywnej decyzji pracownik ma prawo do odwołania się od tej decyzji.

7. Świadczenia zdrowotne i finansowe

W razie uznania choroby za zawodową, pracownik może skorzystać ze świadczeń zdrowotnych oraz zasiłków czy renty związanych z niezdolnością do pracy.

Stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej?

Jak wygląda to pod względem formalnym? Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej zgłasza jeden z poniżej wymienionych:

• były pracownik,
• pracownik – za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną,
• pracodawca,
• lekarz,
• lub lekarz dentysta

do właściwego Inspektora Sanitarnego. Miejsce zgłoszenia zależy od lokalizacji, gdzie praca była lub jest wykonywana przez pracownika, lub zgłasza się do krajowej siedziby pracodawcy, gdy dokumentacja związana z narażeniem zawodowym jest przechowywana w tej siedzibie.

Następnie pracownik jest kierowany na badania do jednostki orzeczniczej I stopnia. Warto tu pamiętać, że osoba zatrudniona lub osoba, która kiedyś była pracownikiem, poddana ocenie w instytucji pierwszego stopnia, a niezgadzająca się z treścią orzeczenia lekarskiego, ma możliwość złożenia wniosku o ponowne badanie przez instytucję orzecznictwa drugiego stopnia.

Kolejny etap: Właściwy Inspektor Sanitarny opierając się na ocenie i orzeczeniach lekarskich, podejmuje decyzję dotyczącą uznania lub nie uznania choroby zawodowej. Wówczas także w przypadku niesatysfakcjonującej strony postępowania decyzji, przysługuje jej prawo do złożenia odwołania do organu II instancji. Odwołanie to należy wnosić w ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji, a procedura składania odwołania odbywa się poprzez organ, który pierwotnie wydał decyzję. Wówczas sprawa zawsze trafia już do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (Głównego Inspektora Sanitarnego).

Co daje orzeczenie choroby zawodowej?

Orzeczenie choroby zawodowej przynosi ze sobą kilka konsekwencji i korzyści dla pracownika, w tym:

1. Uznania przyczyn zawodowych.
2. Prawo do odszkodowania.
3. Zwolnienie lekarskie.
4. Prawo do przekwalifikowania zawodowego.

Orzeczenie to stwierdza, że choroba pracownika jest wynikiem narażenia na szkodliwe czynniki zawodowe dzięki czemu pracownik może mieć prawo do odszkodowania lub świadczeń związanych z chorobą zawodową, które mogą obejmować opiekę zdrowotną, rentę, czy inne świadczenia.

Na podstawie orzeczenia choroby zawodowej pracownik może uzyskać zwolnienie lekarskie, które jest niezbędne do rekonwalescencji, a w niektórych przypadkach pracownik, któremu stwierdzono chorobę zawodową, może mieć prawo do przekwalifikowania zawodowego lub zmiany warunków pracy w celu uniknięcia dalszego narażenia na szkodliwe czynniki.

Orzeczenie to może być uznane przez organy państwowe i instytucje ubezpieczeniowe jako podstawa do przyznania świadczeń. Warto pamiętać, że orzeczenie choroby zawodowej to ważny dokument, który może wymagać starannej analizy i konsultacji z prawnikiem lub specjalistą ds. ubezpieczeń, aby zagwarantować pełne korzyści dla pracownika.

Choroby zawodowe przykłady

Choroby zawodowe to schorzenia, które są wynikiem narażenia pracowników na szkodliwe czynniki w miejscu pracy. Poniżej znajdują się przykłady chorób zawodowych:

• alergiczne zapalenie spojówek;
• ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym;
• epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki;
• zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi;
• udar cieplny;
• odmroziny;
• choroba dekompresyjna;
• urazy ciśnieniowe;
• zespół cieśni w obrębie nadgarstka;
• zespół rowka nerwu łokciowego;
• espół kanału de Guyona;
• przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki;
• przewlekłe zapalenie kaletki maziowej;
• przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej;
• przewlekłe zapalenie okołostawowe barku;
• przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej;
• zmęczeniowe złamanie kości;
• alergiczne kontaktowe zapalenie skóry;
• trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterze;
• grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierząt;
• pokrzywka kontaktowa;
• rak płuca, rak oskrzeli;
• międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej;
• ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części;
• i inne;

Warto zaznaczyć, że lista ta nie jest wyczerpująca, a wiele innych chorób może być uznawanych za zawodowe, w zależności od specyfiki danego zawodu i środowiska pracy.

Choroba zawodowa - definicja, podstawy prawne

Definicja choroby zawodowej wynika z art. 235.  1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu Pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).

"Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy zwanych „narażeniem zawodowym”. Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych."

Tagi: choroba zawodowa definicja, najczęstsze choroby zawodowe, wykaz chorób zawodowych, rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych, za chorobę zawodową uważa się, lista chorób zawodowych 2025, wypadki przy pracy i choroby zawodowe, choroby zawodowe przykłady, co daje orzeczenie choroby zawodowej, co to jest choroba zawodowa, stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej, rejestr chorób zawodowych.